Studiedag: Thuiscompagnie, draaiboek voor versterkend en verbindend werken met kwetsbare gezinnen

“Dat was echt wat ik nodig had”. “Dit draaiboek, daar ga ik mee aan de slag”. “Zo zou hulpverlening moeten zijn”. “Sterk dat jullie zo volop voor het gezin gaan, dat jullie niet meegaan in de opgestoken vinger”. “Ik had graag meer medewerkers van mijn dienst laten deelnemen”. “Een geslaagde studiedag”! Zo klinken enkele van de reacties van de deelnemers aan onze studiedag over Thuiscompagnie, die we samen met de Provincie Limburg organiseerden.

Thuiscompagnie is een lerend netwerk onder coördinatie van de Provincie Limburg. Het ondersteunde de voorbije drie jaar meer dan 200 kwetsbare gezinnen, gezinnen in armoede met minderjarige kinderen, in Limburg.

• Thuiscompagnie is uniek: personen die in het gezin komen, in dit geval gezinszorg-medewerkers, krijgen een training (van Bind-Kracht vzw) en zijn versterkend en verbindend in gezinnen aanwezig.
• Thuiscompagnie werkt: de gezinnen ervaren steun op praktisch vlak (bv. onderhoud van de woning, aankopen, administratie), op sociaal-emotioneel vlak (bv. meer zelfvertrouwen, motivatie) en bij de opvoeding van de kinderen (bv. meer tijd en positieve aandacht).
• Thuiscompagnie kan ook in andere sectoren en regio’s het verschil maken. Het Thuiscompagnie-draaiboek zet u op weg.

Op woensdag 22 oktober 2014 organiseerden we samen met de Provincie Limburg een studiedag die

• inzicht gaf in de unieke formule van Thuiscompagnie;
• de resultaten uiteenzette van het evaluatie-onderzoek dat het Kenniscentrum Gezinswetenschappen (Odisee) in opdracht van voormalig Minister Lieten uitvoerde;
• workshops bood om aan de slag te gaan met de methodieken van Thuiscompagnie;
• een exemplaar van het draaiboek meegaf aan de deelnemers.

Op het programma stonden:

• Welkom, door Kathleen Emmery (Coördinatrice van het Kenniscentrum HIG, Odisee) en Mieja Engelen (Projectmanager Thuiscompagnie Provincie Limburg
• Thuiscompagnie in beeld
• Kaders van waaruit Thuiscompagnie werkt, door Koen Vansevenant (Bind-Krachttrainer)
• Gezinnen bevraagd over Thuiscompagnie: resultaten van het onderzoek, door Kristien Nys (Lector in de opl. Gezinswetenschappen en onderzoekster bij het kenniscentrum HIG, Odisee)
• Uitdagingen voor de toekomst? door Stijn Paesmans (Adjunct directeur Welzijnsregio Noord-Limburg)
• Reactie van Pepijn Hanssens, Raadgever Gezinsbeleid op het kabinet van Jo Vandeurzen, Vlaamse minister voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
• Het draaiboek in een notendop en afsluiting van de dag, door Mieja Engelen (Projectmanager Thuiscompagnie Provincie Limburg) en Kathleen Emmery (Coördinatrice van het kenniscentrum HIG, Odisee)
• Diverse workshops.

U was er niet en wil toch meer weten?

• Hiernaast kunt u enkele presentaties en het verslag van het panelgesprek downloaden.
• U kunt het draaiboek online lezen. 
• Of herbekijk de reportage op TV Limburg: 'Thuiscompagnie in de praktijk', met gezinswetenschapster Katleen Heussen: 'Je moet mensen met een open blik tegemoet treden, niet dadelijk etiketten plakken.'

Thema's van de workshops:

Versterkende en verbindende gezinszorg in de praktijk; een dag uit het leven van een verzorgende
Versterkend en verbindend werken vraagt dat je de gezinsleden betrekt bij wat je doet en hoe je dat doet. Je werkt met het gezin samen, je werkt op maat, op tempo van het gezin. Stapsgewijs voeg je in, voeg je toe, versterk je het gezin en breng je hen (terug) met zichzelf en met anderen in verbinding. In deze workshop kom je meer te weten over hoe verzorgenden dat doen en hoe ze daarin ondersteund kunnen worden.

Verzorgenden zijn ‘gewone mensen’ die ‘gewone dingen doen’, maar die ook voor veel uitdagingen staan. Wat neemt een verzorgende op? Welke steun biedt hij/zij? Deze workshop neemt je mee in de veelzijdigheid van wat een verzorgende in een kwetsbaar gezin doet of kan doen. Je krijgt hier zicht op het ‘profiel’ van een verzorgende.

Workshopbegeleiders
Yola Thienpont: Bind-Krachttrainer
Odette Geelen: opgeleide ervaringsdeskundige in de armoede (TAO)
Aicha Üstün: medewerker TAO

Cecile Peters: coach Solidariteit voor het gezin
Ellen Cypers: coach Familiehulp
Veerle Cuypers: verzorgende Solidariteit voor het Gezin
Jacqueline Wevers, verzorgende familiehulp

Samenwerking en afstemming met het gezin en met hulpverleners 
Maatschappelijk kwetsbare gezinnen worden vaak door verschillende diensten of voorzieningen ondersteund. Elke betrokkene heeft daarbij een eigen ‘doel’ of planning voor ogen. Wil je dit voor het gezin ‘werkbaar’ houden, dan zal je die hulpverlening, in samenspraak met de cliënt, op elkaar moeten afstemmen. Welke rol neemt een verzorgende en haar coach (bv. sector- of teamverantwoordelijke) daarin op? Wat kunnen zij betekenen voor andere hulpverleners en het gezin? Hoe krijgt samenwerking in het ondersteuningstraject vorm?

Workshopbegeleiders
Katrien Vandenbempt: Provincie Limburg, ontwikkelingsgroep Lokaal Cliëntoverleg
Marijke Winters: coach Welzijnsregio Noord-Limburg
Inge Halinec: coördinator Lokaal Cliëntoverleg ocmw Heusden-Zolder (nm)
Cindy Roovers: coördinator Lokaal Cliëntoverleg OCMW Halen (vm)

Hoe kwetsbare gezinnen bereiken en vasthouden?
Thuiscompagnie probeert de drempel voor ondersteuning zo laag mogelijk te houden: bij één van de gezinsleden moet er minstens een vage wens zijn naar praktische ondersteuning. Hij/zij moet samen willen werken met een verzorgende. Hoe bereik je deze gezinnen? Welke kanalen kan je daarvoor inzetten? Maar ook, hoe houd je gezinnen in het ‘traject’? Hoe werk je aan motivatie?

Workshopbegeleiders
Guy Hoeven: TAO
Ine Spreuwers: coach Dienst gezinszorg Welzijnsregio Noord-Limburg

Workshop 5: Stapsgewijs een kwetsbaar gezin ondersteunen (vm + nm)
Op maat werken betekent dat geen enkel ondersteuningstraject hetzelfde is. Dit neemt niet weg dat elk gezin bepaalde fases doorloopt: aanmelding, intake, start in het gezin, werken met het gezin naar/aan verandering (groei), afbouw… Stap voor stap, soms met een stap of stappen terug, krijgt het ondersteuningstraject vorm. Wil je weten hoe een ondersteuningstraject concreet verloopt? Wie daarin een rol opneemt en welke aandachtspunten elke fase met zich meebrengt? In deze workshop kom je dit stap voor stap te weten.

Workshopbegeleiders
Lieve Kavs: coach De Voorzorg Thuishulp
Kristien Nys: onderzoekster Kenniscentrum Gezinswetenschappen, Odisee
Lindsey Verschaeve: verzorgende De Voorzorg Thuishulp

Workshop 6: De troeven van gezinszorg in het kader van armoedebestrijding (enkel nm)
Na een kort filmfragment gaat een panel, in dialoog met de aanwezigen, op zoek naar de troeven van gezinszorg. Wat betekent een versterkende en verbindende gezinszorg voor kwetsbare gezinnen? Waarom moeten diensten gezinszorg mee inzetten op armoedebestrijding? Wat vraagt het van diensten en van het beleid om die troeven ten volle te (kunnen) benutten?

U kunt het verslag van dit panelgesprek hiernaast downloaden.

Panelleden
Koen Vansevenant: Bind-Krachttrainer
Stijn Paesmans: Adjunct directeur Welzijnsregio Noord Limburg
Ellen Cypers: coach Familiehulp
Mieja Engelen: projectmanager Provincie Limburg