Tool voor professionals: ondersteuning bij scheiding en gezinstransities

Een handreiking voor intermediairen bij de ondersteuning van de kinderen, de ouders en het netwerk bij scheiding en daarop volgende gezinstransities

In dit onderzoeksproject i.s.m. EXPOO zal een handreiking of tool ontwikkeld worden voor intermediairen, of professionals op de (nulde en) eerste lijn (Huizen van het Kind, opvoedings- en gezinsondersteuners, (zorg) leerkrachten, CLB,...)  bij de ondersteuning van de kinderen, de ouders en het netwerk bij scheiding en daarop volgende gezinstransities. Dit initiatief sluit aan bij noden die ervaren worden door het werkveld, door kinderen, jongeren, hun ouders en hun netwerk; en bij de doelstellingen van het actieplan inzake de aanpak van relatie- en scheidingsproblemen.

>> Ga naar het e-learning pakket voor professionals bij scheiding

>> Bekijk de presentaties van de online voorstelling op 23/09

Wat?

De handreiking streeft naar een algemeen kader dat de impact van het scheidingsproces op het gezinssysteem zichtbaar maakt en biedt tools om dit samen met de betrokken actoren bespreekbaar te maken. Centraal hierbij is de noodzakelijke reorganisatie van het ouderschap, het waarborgen van de ouder-kind relatie en de reductie van conflict, vanuit verschillende perspectieven in beeld te brengen. De handreiking maakt de brug naar ander materiaal – bestaand en in ontwikkeling – dat andere meer specifieke doelstellingen nastreeft.

Opvoedings- en gezinsondersteuners krijgen op diverse momenten van het scheidingsproces te maken met vragen van ouders en het netwerk. Aandacht aan bijkomende gezinstransities na scheiding zoals het leven in een samengesteld gezin en een eventuele daaropvolgende scheiding vormen om die reden onderdeel van de handreiking.

De handreiking formuleert do’s-and-don'ts en reikt tools aan die helpend zijn voor de professional bij het beluisteren en kaderen van de noden en behoeften van betrokkene(n), en bij de ondersteuning  van de noodzakelijke aanpassing en reorganisatie bij scheiding.
 

Hoe?

Deze handreiking willen we ter beschikking stellen via aantrekkelijk vormgegeven digitale en interactieve tools die de betreffende intermediairen  kunnen inzetten in de begeleiding van ouders, kinderen, jongeren en hun netwerk. Deze digitale tools zullen ter beschikking worden gesteld via en geïmplementeerd worden in bestaande websites. We beogen vanaf de start een participatief traject op te zetten met verschillende partners, waarbij EXPOO een faciliterende rol opneemt.
 

Waarom?

Vanuit onderzoek weten we dat ongeveer 75% van de kinderen en jongeren na scheiding een ‘goede aanpassing’ doormaakt in een bestek van 2 à 3 jaar. Ongeveer 25% van de kinderen en jongeren na scheiding maakt een ‘moeizame’ aanpassing door. De ontwikkeling en het welbevinden van deze groep staat ook jaren nadien nog steeds ernstig onder druk. Factoren die hierbij een rol spelen zijn het blootgesteld worden aan het blijvend conflict tussen de ouders, het uit zicht verdwijnen van een ouderfiguur na scheiding, het contact met een ouder met een gedrags-, persoonlijkheids- en/of afhankelijkheidsproblematiek.

Met betrekking tot deze laatste groep biedt de handreiking aan de professional inzichten in en tools om te werken rond de escalatie van het conflict en de verstrengeling van belangen. Sensibilisering en inzetten op de reductie van conflict en het vermijden van (eventuele) contactbreuk tussen ouder en kind is een streefdoel.

Maar zowel tijdens de gewone aanpassing en bij de moeizame aanpassing bij scheiding hebben kinderen en jongeren, de ouders en het netwerk er baat bij dat ze rechtstreeks en onrechtstreeks een brede toegang hebben tot informatie en steun. De handreiking die we ontwikkelen wil professionals toelaten om snel en gericht aan deze behoeften en noden van ouders en het netwerk tegemoet te komen. Ook professionals hebben nood aan toegankelijk, overzichtelijk en visueel aantrekkelijk materiaal dat hen inzicht biedt in de veranderingen en wederzijdse beïnvloeding binnen het systeem van gezinnen tijdens het scheidingsproces.
De handreiking heeft tot doel dat herstel van veerkracht bevorderd wordt (preventief) en dat de betrokkenen bij moeilijke en conflictueuze (gezins)omstandigheden de hulp vinden die ze nodig hebben en erin slagen om meer positieve coping te verwerven (curatief). Indien nodig helpt de handreiking de professional, en bij uitbreiding kinderen, ouders en het netwerk de weg te vinden naar meer specifiek en/of verdiepend materiaal.
 

Praktisch

Vanuit het Kenniscentrum Gezinswetenschappen werken onderzoekers Sibille Declercq en Claire Wiewauters deze handreiking uit.

Vanuit EXPOO is dat Nele Travers. 

Dit project loopt van januari 2019 tot najaar 2020.

>> Ga naar het e-learning pakket voor professionals bij scheiding

Mogelijk gemaakt dankzij de steun van de Vlaamse Overheid, departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin.