Ondersteuning voor jonge gezinnen in Molenbeek

Blauwdruk voor toegankelijke preventieve gezinsondersteuning

Wat voorafging

Met steun van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) bevroegen we in 2018 277 Brusselse (toekomstige) ouders en 31 werkveldactoren over de toegankelijkheid van Brusselse gezinsondersteunende initiatieven. Op basis van de bevindingen van deze bevraging en een contextanalyse (cijfer- en tekstbronnen) formuleerden we aanbevelingen om de toegankelijkheid van de gezinsondersteuning te versterken.

Dat alles resulteerde eind 2019 in een onderzoeksrapport (Nl), in een samenvatting (Nl, Fr, Eng) en in een brochure voor ouders (Nl, Fr, Eng).
Deze documenten en meer informatie over het eerste onderzoek vind je hier.

Versterking van het gezinsondersteunend aanbod in Molenbeek

In de periode januari 2020 – december 2021 ging het Kenniscentrum Gezinswetenschappen (Odisee), met financiële steun van de VGC, verder aan de slag met de bevindingen van het eerste onderzoek. Onze medewerkster Simonne Vandewaerde bood ondersteuning om in drie wijken van Molenbeek (Hertogin, Historisch Molenbeek en Weststation) de samenwerking en het gezinsondersteunende aanbod te versterken. Ze deed dat samen met partners van het Lokaal Gezinsondersteunend netwerk Molenbeek-Koekelberg van het Brusselse Huis van het Kind (HvhK), het gemeentebestuur van Molenbeek en Brusselbrede diensten en organisaties.

Het ontwikkelingstraject

We startten het traject in januari 2020 met een informatie- en consultatieronde in het Lokaal Gezinsondersteunend Netwerk (LGN) Molenbeek-Koekelberg, bij medewerkers van het Brusselteam van Kind & Gezin, in Brusselbrede werkgroepen zoals De Brede Scholen, het perinataal overleg en in het schepencollege van Molenbeek.

Met de werkveldactoren inventariseerden we het bestaande gezinsondersteunend aanbod en goede praktijken in een wijkkaart van de drie wijken. Via ‘Huis van het Kind On Tour’ leerden partners elkaars werking en de beschikbare know how beter kennen. Ze inspireerden elkaar en creëerden samenwerkingsverbanden voor de verdere uitrol van bestaand aanbod of de organisatie van nieuw aanbod.

Deze ontwikkelingen werden meegenomen en versterkt in het Lokaal Gezinsondersteunend Netwerk en kregen een operationalisering via tussentijds overleg met de verschillende partners (o.a. inhoud, werkvorm, toeleiding) en terreinbezoeken. COVID bracht veel hindernissen met zich mee en vroeg ruimte voor experimenteren, verder afstemmen en bijsturen. Het vormde een bijkomende toetssteen om wat zich ontwikkelde, duurzaam in het netwerk en in de drie wijken te verankeren. Een reactie van een van de partners op het Lokaal Gezinsondersteunend Netwerk: ‘Dank om kansen te blijven zien.’

Een versterkte samenwerking en een versterkt aanbod

Over de ondersteuningslooptijd heen zagen we organisaties en diensten uit de drie wijken én Brusselbrede organisaties en diensten, elkaar vinden en samen inzetten op ondersteuningsinitiatieven voor aanstaande ouders en ouders met jonge kinderen. Voorbeelden zijn de ateliers over ‘Psychisch welzijn’ (HOPON, CAW, CVO), ‘Meertalig opvoeden’ (Foyer, gemeentelijke Kinderopvang), ‘Slaaphygiëne’ (WGC De Brug, WAQ). 

Naast informatieverstrekking boden deze ateliers ruimte voor uitwisseling tussen de deelnemende (aanstaande) ouders. Voor andere initiatieven (bv. systematisch ontmoetingsaanbod voor ouders met jonge kinderen, versterking onthaalfunctie op verschillende locaties) was het tijdsbestek te kort om de expertise-uitrol en andere randvoorwaarden te realiseren. Net het in kaart brengen van die randvoorwaarden en de zoektocht naar alternatieven biedt een opstap voor een latere realisatie.

Meer weten? Aan de slag met de blauwdruk?

Onze blauwdruk voor toegankelijke gezinsondersteuning (een basisaanbod over verschillende thema’s en via verschillende ondersteuningsfuncties) kreeg een toepassing in de drie wijken van Brussel. Het bevat bouwstenen voor een toepassing in andere Brusselse wijken en gemeenten, alsook voor andere steden en gemeenten. Toegankelijke ondersteuning en een sterk samenwerkingsverband zijn immers ook in andere steden en gemeenten kernelementen van lokaal beleid en praktijk.

Je vindt de blauwdruk in ons onderzoekrapport 'Ondersteuning voor jonge gezinnen in Molenbeek'.

Wie is wie?

• Onderzoeker en praktijkondersteuner: Simonne Vandewaerde
• Onderzoeksleiding: Kristien Nys

(Beeld rechtsboven: Pixabay; de andere beelden zijn genomen door de onderzoekers)