Racisme-ervaringen van ouders en kinderen: een uitdaging voor gezinsondersteuning

Racisme heeft een impact op kinderen en jongeren

'We kunnen stellen dat chronisch blootgesteld worden aan racisme (welk soort racisme dan ook), direct of indirect, bedoeld of onbedoeld, traumatisch kan zijn voor een kind'. Dat besluit Birsen Taspinar op basis van haar jarenlange ervaring met de psychosociale begeleiding van mensen die te maken krijgen met racisme. In haar artikel, Racisme en de psychologische effecten op het kind, dat ze voorstelde op een studiedag over dit thema, in 2015 georganiseerd door de Kinderrechtencoalitie, legt ze uit hoe diep ervaringen met racisme inwerkten op de ontwikkeling van kinderen.

Deze vaststelling zien we overvloedig bevestigd in het boek ‘Racisme: over wonden en veerkracht’ van Naima Charkaoui, dat in maart 2019 op onze campus werd voorgesteld.

Ouders aan de zijlijn?

Ouders weten niet altijd goed hoe ze hiermee kunnen omgaan. Sommige ouders vermijden het bespreken van het onderwerp met hun kinderen. Andere ouders willen hun kinderen weerbaar maken tegen racisme door hen actief vaardigheden aan te leren.

Ouders worden ook zelf met racisme geconfronteerd, soms in het bijzijn van hun kinderen. Eigen racisme-ervaringen van ouders, die onvoldoende zijn verwerkt, kunnen de ouder-kindrelatie bemoeilijken. Andere ouders werden zelf net niet met racisme geconfronteerd en kunnen hun eigen ervaringen dan ook niet in de opvoeding inbrengen.

Staan ouders machteloos aan de zijlijn? Hoe kunnen ze hun kind beschermen? 

Hoe kunnen we ouders beter ondersteunen bij racisme-ervaringen van hun kinderen?

Bij de boekvoorstelling organiseerden we als kenniscentrum een workshop over deze thematiek. Er zijn immers nog maar weinig goede praktijken in gezinsondersteuning die voorbeelden kunnen bieden.

Hoe kunnen we als gezinsondersteuners deze ouders, kinderen en jongeren, beter begeleiden?

Vorming en tool

Dit project bouwt verder op de bevindingen van Birsen Taspinar en op deze van het boek en onze workshop.

We willen ouders bevragen en op basis hiervan vormingsmateriaal ontwikkelen, dat uiteindelijk moet resulteren in een tool die voor gezinsondersteuners bruikbaar is.

In de loop van 2020 en 2021 heeft Birsen Taspinar tientallen ouders gesproken over dit onderwerp.

In 2022 verschijnt bij Acco haar boek over dit project.

In de media

• Op 7 juni 2020 interviewde De Zondag Birsen Taspinar naar aanleiding van #Blacklivesmatter: 'Wie racisme tolereert, is eigenlijk medeplichtig.'
• Op 30 november 2021 publiceerde Sociaal.net een artikel over dit onderzoek: ‘Racisme laat bij elk slachtoffer een wonde achter’
• Op 3 december 2021 gaf Birsen Taspinar de inspiratiesessie ‘Kleine kwetsuren, grote zorg’, waarin ze een trauma-sensitieve en transgenerationele kijk geeft op racisme en ouderschap, tijdens het Opgroeien-festival ‘Alles over ouderschap in een wereld in verandering’ van EXPOO.
   

Looptijd: 2019-2023

Onderzoeker: Birsen Taspinar